Embriotransfer czyli przenoszenie zarodków polega w uproszczeniu na przeniesieniu kilkudniowego zarodka z macicy klaczy dawczyni do macicy klaczy biorczyni. Zarodek kontynuuje rozwój w macicy biorczyni i to ona rodzi i odchowuje źrebaka jak swojego własnego jednak nie przekazując mu nic ze swoich genów.
Embriotransfer w ciągu ostatniej dekady zrewolucjonizował hodowlę koni na całym świecie umożliwiając uzyskanie znacznie większej liczby potomstwa od najlepszych klaczy. Doniesienia wskazują, że konie urodzone z embriotransferu dwadzieścia razy częściej osiągają sukces w sporcie, co jest jednocześnie kolejnym dowodem na ogromne znaczenie genów matki w przekazywaniu predyspozycji do sportu. Najsłynniejsze konie urodzone dzięki tej technologii to Glocks London, Cornet Obolensky czy Mylord Carthago. W samej Europie z pomocą embriotransferu corocznie rodzi się kilka tysięcy źrebiąt i tendencja ta rośnie mimo znacznego spadku ogólnej liczby rodzących się źrebiąt. Można się spodziewać, że hodowcy polscy również docenią znaczenie tego narzędzia w kreowaniu postępu hodowlanego i przenoszenie zarodków u koni zdobędzie na popularności. Aleksandra Jagusiak z IREK jest jednym z niewielu lekarzy weterynarii w Polsce mającą tak duże doświadczenie w embriotransferze (czytaj O nas)
Zalety embriotransferu:
- uzyskanie potomstwa od klaczy w treningu i sporcie
Właściciele nie muszą już czekać aż ich klacz zakończy karierę sportową aby mieć po niej potomstwo. Potrzebne będzie jedynie krótka przerwa na czas inseminacji i płukania zarodków. Na ten okres należy zaniechać ewentualnych metod supresji rui.
- uzyskanie więcej niż jednego źrebaka od klaczy w roku
Atrakcyjna propozycja dla właścicieli cennych klaczy. W praktyce uzyskiwaliśmy do 8 ciąży od klaczy w sezonie.
- uzyskanie potomstwa od klaczy 2-letnich
Tradycyjnie unika się krycia klaczy przed trzecim rokiem życia, gdyż uważa się, że ciąża może hamować ich wzrost. Duża część dwu letnich klaczy ma regularne i płodne cykle i można z powodzeniem wypłukiwać od nich embriony i poprzez embriotransfer uzyskiwać od nich źrebaki.
- uzyskanie potomstwa od klaczy, które same miałyby trudności z donoszeniem ciąży lub porodem
Zmiany degeneracyjne w macicy, liczne torbiele endometrium, złamania miednicy, przetoki prostniczo-pochwowe, przebyte w czasie poprzednich porodów krwotoki wewnętrzne, ochwat, to tylko niektóre powody, które są przeciwwskazaniem dla klaczy do noszenia i rodzenia własnego źrebaka.
- zabezpieczenie potencjału genetycznego klaczy
Obecnie nie istnieją skuteczne metody zamrażania końskich komórek jajowych, ale mrożenie wypłukanych od klaczy embrionów pozwala zachować jej potencjał genetyczny na wiele tysięcy lat. Procedurę tą stosuje się między innymi dla ochrony ginących ras, ale także gdy nie są dostępne zsynchronizowane biorczynie.
Procedura przenoszenia zarodków
Embriotransfer jest zaawansowaną procedurą biotechnologiczną, która wymaga specjalistycznej wiedzy i sprzętu. Składa się z 4 etapów:
- inseminacja lub krycie klaczy dawczyni – na tym etapie postępowanie weterynarza ma na celu maksymalnie zwiększyć szanse na zapłodnienie, precyzyjnie wyznaczyć czas owulacji oraz zsynchronizować klacze biorczynie z dawczynią
- wypłukiwanie zarodków – w 6-8 dniu po owulacji zarodek z jajowodu przechodzi do macicy, skąd może zostać wypłukany metodą wlewania i lewarowania płynu. Procedura ta jest bezkrwawa i niebolesna dla klaczy. Wypłukiwanie zarodków przeprowadza się w 6,7 lub 8 dniu po owulacji w zależności od użytego nasienia, wieku klaczy oraz czy zarodek ma być mrożony. Odsetek płukań, które kończą się znalezieniem zarodka lub zarodków waha się w szerokich granicach od 10 do 80% (średnio 40%) i zależy głównie od jakości nasienia, wydolności rozrodczej klaczy i doświadczenia lekarza prowadzącego. W rękach doświadczonego lekarza weterynarii ten wynik jest bliski odsetkowi zapłodnienia.
- szukanie zarodka i dalsze jego manipulacje – Zarodków poszukuje się pod mikroskopem stereoskopowym. W przypadku znalezienia zarodka dalsze manipulacje mają na celu przygotowanie go do transferu, do transportu w formie schłodzonej lub mrożenie w ciekłym azocie. To ostatnie jest osobną złożoną procedurą. Zarodek może czekać na transfer do klaczy biorczyni bez uszczerbku dla wyniku w temperaturze pokojowej do 8 godzin i schłodzony do 24 godzin
- przeniesienie zarodka – w IREK stosujemy metodę nieoperacyjnego przezszyjkowego przeniesienia zarodka do macicy klaczy biorczyni. Ten etap wymaga największego doświadczenia i precyzji. Odsetek ciąż zależy od jakości klaczy biorczyń, doświadczenia lekarza weterynarii oraz jakości zarodków. Jeśli chodzi o ten ostatni czynnik to w przypadku koni przyjęło się, że przenosi się wszystkie znalezione zarodki. Pamiętać jednak należy, że zarodki znacznie zdegenerowane dają mniejszy odsetek ciąż, oraz później, większy odsetek resorpcji ciąż. Średnio odsetek zarodków, które kontynuują rozwój po przeniesieniu to 75%.